Iedere zorgvrager heeft een verpleegplan, zo ook iemand die lijdt aan het syndroom van Gilles de la Tourette. In een verpleegplan staan diagnoses die zijn gevormd aan de hand van verzamelde informatie over de zorgvrager. Verpleegkundige diagnoses worden altijd volgens de PES gemaakt. Aan de hand van deze diagnoses worden resultaten opgesteld, dit is iets wat je binnen een bepaalde tijd hoopt te bereiken. Om het doel te bereiken is het van belang dat de juiste acties en interventies worden gekozen, wat voor handelingen voer je uit om het resultaat te bereiken? In dit artikel laten we een verpleegplan zien met betrekking op een zorgvrager met het syndroom van Gilles de la Tourette. Klik op lees meer om het verpleegplan te bezichtigen.
Inleiding
Hierbij
een compleet, uitgeschreven voorbeeld van een kloppend, volledig uitgewerkt
verpleegplan. Het verpleegplan bestaat uit:
Anamnese
Algemene
informatie
Daniel is een jongen van acht jaar. Op zijn zesde is bij hem de aandoening Gilles de la Tourette gediagnostiseerd. Veel beperkingen ondervind Daniel niet in het dagelijks leven, zo gaat hij naar een gewone basisschool en doet hetgeen wat zijn leeftijdsgenoten ook doen. Echter dit verloopt vaak niet geheel zonder klachten.
Daniel is een jongen van acht jaar. Op zijn zesde is bij hem de aandoening Gilles de la Tourette gediagnostiseerd. Veel beperkingen ondervind Daniel niet in het dagelijks leven, zo gaat hij naar een gewone basisschool en doet hetgeen wat zijn leeftijdsgenoten ook doen. Echter dit verloopt vaak niet geheel zonder klachten.
Cognitie
en waarnemingspatroon
Daniel is slechtziend en draagt een bril. De laatste controle was in de maand Mei 2013. Het dragen van een bril heeft verder geen nadelige gevolgen voor de dagelijkse activiteiten en handelingen. Daniel heeft verder geen problemen met betrekking tot zintuigelijke waarnemingen. Wel is hij bekend met de aandoening Gilles de la Tourette. Daniel geeft aan geen moeite te hebben met het nemen van beslissingen. Ook is hij in staat om nieuwe dingen aan te leren maar zijn aandoening beperkt dit waardoor dit in mindere maten kan plaatsvinden. Hij is snel afgeleid door een willekeurige stimulus en vertoont vaak druk en/of impulsief gedrag.
Daniel is slechtziend en draagt een bril. De laatste controle was in de maand Mei 2013. Het dragen van een bril heeft verder geen nadelige gevolgen voor de dagelijkse activiteiten en handelingen. Daniel heeft verder geen problemen met betrekking tot zintuigelijke waarnemingen. Wel is hij bekend met de aandoening Gilles de la Tourette. Daniel geeft aan geen moeite te hebben met het nemen van beslissingen. Ook is hij in staat om nieuwe dingen aan te leren maar zijn aandoening beperkt dit waardoor dit in mindere maten kan plaatsvinden. Hij is snel afgeleid door een willekeurige stimulus en vertoont vaak druk en/of impulsief gedrag.
Prognose:
Daniel
heeft het onvermogen om zich gedurende een lange periode (bijvoorbeeld meer dan
tien minuten) intensief met een activiteit bezig te houden. Daarnaast heeft hij
Gilles de la Tourette waardoor hij vaak geagiteerd, boos en gefrustreerd gedrag
vertoont naar zijn naasten. Daniel hoopt, in overeenstemming met zijn ouders,
met behulp van de verpleegkundige zijn ervaren problemen op gebied van aandacht
en concentratie zodanig aan te passen dat hij hierbij geen problemen ondervind
voor zowel zichzelf als zijn omgeving.
Diagnose 1: (Gordon, 2008)
Geformuleerd
volgens de PES-structuur
P; Probleem
E; Etiologie
S; Signs & Symptoms
P; Probleem
E; Etiologie
S; Signs & Symptoms
(P)robleem
Daniel heeft het onvermogen om zich gedurende een langere periode intensief met een activiteit bezig te houden. Hierbij geeft hij aan vaak gefrustreerd en boos te worden wat leidt tot rusteloos gedrag.
Daniel heeft het onvermogen om zich gedurende een langere periode intensief met een activiteit bezig te houden. Hierbij geeft hij aan vaak gefrustreerd en boos te worden wat leidt tot rusteloos gedrag.
(E)tiologie
- Behandelingsgerelateerde factoren:
Heeft het syndroom van Gilles de la Tourette en
vertoont vaak druk gedrag.
Is wel in staat o nieuwe dingen aan te leren
maar wordt beperkt door de aandoening Gilles de la Tourette.
- Omgevingsfactoren:
Ouders van Daniel bevestigen de bevindingen van
hun zoon en stemmen in met de behandeling.
(S)igns & symptoms
Signs
-
Daniel
is in zijn handelen snel afgeleid door een willekeurige stimulus
-
Daniel
vertoont onvoldoende gerichte aandacht, zowel tijdens een handeling als tijdens
een gesprek
-
Daniel
heeft een verhoogde gevoeligheid voor prikkels van buitenaf (stimuli)
Symptoms
-
Daniel
geeft aan niet altijd een goede nachtrust te hebben
-
Daniel
zegt snel geagiteerd en boos te worden
Diagnose:
Aandacht-
en concentratietekort
Definitie Onvermogen om de aandacht op iets gericht te houden
Resultaat (Johnson,1999)
Beoogde resultaat
(volgens RUMBA)
Daniel
laat na drie maanden zien zijn vermogen om de aandacht op iets gericht te
houden, te hebben ontwikkeld. Hij geeft hierbij aan aandacht en concentratie te
hebben tijdens een willekeurige handeling waardoor hij geen problemen ondervind
voor zowel zichtzelf als zijn omgeving (word dus v.b. niet gefrustreerd of
boos).
Uitleg van het resultaat
Doordat
Daniel zich een langere periode met een activiteit kan bezig houden, zonder
hierbij gefrustreerd of boos te worden, zet dit hem ertoe om minder problemen
voor zichzelf te ervaren. Hetzelfde geld ook voor de omgeving, dus in
groepsverband. Daniel zal zo prettiger kunnen samenwerken met anderen en een
sociale bijdragen kunnen hebben in zijn omgeving. Kortom; er zijn meerdere
voordelen als het resultaat bereikt wordt.
Label Cognitief vermogen
Definitie Vermogen om complexe mentale taken uit te voeren
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Blijk van controle over bepaalde gebeurtenissen
en situaties
Aandacht
Concentratie
Oriëntatie
Inprentingsvermogen
Informatieverwerking
Afweging van
alternatieven bij de besluitvorming
Gepastheid van
beslissingen
1 ernstig verstoord, 2
behoorlijk verstoord, 3 matig verstoord, 4 licht verstoord, 5 niet verstoord
Rood = situatie nu
Groen = beoogde situatie
Interventies (Bulechek, 2010)
De volgende interventies zijn van toepassing:
- Gedragsregulering:
hyperactiviteit/ aandachtstekort
- Ondersteuning
bij leren omgaan met boosheid
1ste Interventie
Label Gedragsmodificatie
Definitie Ontwikkelen
van een therapeutisch milieu dat de veiligheid van een patiënt die lijdt aan
hyperactiviteit en/of een aandachtstekort waarborgt en een optimaal
functioneren bevorderd.
Activiteiten
- Bejegen
de patiënt op kalme, zakelijke, geruststellende wijze
- Ga na
welk gedrag, gezien het niveau van cognitief functioneren en het vermogen tot
zelfbeheersing,
van de patiënt mag worden verwacht en welke consequenties
kunnen worden verbonden
aan
gedragingen die niet aan de verwachtingen voldoen
- Prijs
de patiënt voor gewenste gedragingen en pogingen tot zelfbeheersing (het geven
va n
positieve feedback)
- Reageer
consequent op zowel gewenste als ongewenste gedragingen
- Trek
voor een mondelinge interactie eerst de aandacht van de patiënt (bijvoorbeeld
door hem
bij zijn
naam aan te spreken een oogcontact te maken)
- Splits
complexe instructies uit in eenvoudige stappen (geef de gelegenheid eerst de
ene
instructie uit te
voeren alvorens hem de volgende te geven)
- Bewaak
en reguleer het activiteitenniveau en de omgevingsprikkels
- Leer de
patiënt gepaste sociale vaardigheden of bekrachtig deze
- Bespreek
met familie/anderen welk gedrag er redelijkerwijs van de patiënt mag worden
verwacht (leer anderen ook de gedragsreguleringstechnieken)
2e
Interventie
Label Ondersteuning bij leren omgaan met boosheid
Label Ondersteuning bij leren omgaan met boosheid
Definitie De
patiënt helpen zijn woede op een adaptieve, niet-gewelddadige manier te uiten.
Activiteiten
- Bouw
een goede vertrouwensrelatie met de patiënt op
- Moedig
de patiënt aan hulp te vragen wanneer hij de spanning voelt toenemen
- Bewaak
het risico op ongepaste agressie en neem maatregelen voordat deze tot uiting komt
- Voorkom
dat de patiënt bij het uiten van zijn woede zichzelf of anderen lichamelijk
letsel
toebrengt (bijvoorbeeld duidelijk grenzen stellen)
- Help de
patiënt de oorzaak van zijn woede te achterhalen
- Geef de
patiënt instructies over de toepassing van kalmerende maatregelen (bijvoorbeeld
time-out, diep ademhalen)
- Help de
patiënt gepaste methoden te ontwikkelen om zijn boosheid naar anderen te uiten
(bijvoorbeeld assertiviteit,
duidelijk zeggen hoe hij zicht voelt)
Extra toelichting
Als
beide interventies goed zijn uitgevoerd zal Daniel uiteindelijk het vermogen
hebben om
zijn aandacht op iets gericht te houden zonder hierbij gefrustreerd
te raken. Daniel zal
hierdoor ook een verhoogde kans hebben op een goede
nachtrust. Deze interventies sluiten
goed aan bij het resultaat dat geformuleerd is. De interventies zullen dan uiteraard wel goed
uitgevoerd
moeten worden. Daarnaast is medewerking van Daniel zelf een belangrijk aspect,
daarom is het noodzakelijk dat de verpleegkundige, en naasten van Daniel hem
stimuleren.
Rollen-
en relatiepatroon
Daniel woont thuis met zijn vader, moeder, broer en zus. Bij het hebben van gezins-of familieproblemen – wat zelden voorkomt – zegt zijn moeder dat Daniel vaak met zijn vader hierover praat. Volgens zijn moeder hebben Daniel en zijn vader een hechte band. Daniel is niet afhankelijk van zijn ouders of anderen in zijn dagelijkse verrichtingen. Zijn moeder zegt geen problemen of moeite te hebben met de opvoeding. Daniel is niet aangesloten bij een vereniging, club of andere sociale groep en heeft geen en/of weinig vrienden buiten school. Zijn ouders geven aan zich hierover zorgen te maken; ‘wij merken dat hij niet lekker in zijn vel zit’. Bij navraag hiernaar zegt Daniel zich geregeld eenzaam te voelen op momenten wanneer hij op school bijvoorbeeld activiteiten of spelletjes doet. Hij geeft hierbij aan dat de andere kinderen op school hem gek vinden en dat hij daarom geen vriendjes heeft. Daniel voelt zich het prettigst in zijn eigen huis; ‘hier kan ik doen wat ik wil zonder dat anderen mij gek vinden, daarom blijf ik liever thuis’.
Daniel woont thuis met zijn vader, moeder, broer en zus. Bij het hebben van gezins-of familieproblemen – wat zelden voorkomt – zegt zijn moeder dat Daniel vaak met zijn vader hierover praat. Volgens zijn moeder hebben Daniel en zijn vader een hechte band. Daniel is niet afhankelijk van zijn ouders of anderen in zijn dagelijkse verrichtingen. Zijn moeder zegt geen problemen of moeite te hebben met de opvoeding. Daniel is niet aangesloten bij een vereniging, club of andere sociale groep en heeft geen en/of weinig vrienden buiten school. Zijn ouders geven aan zich hierover zorgen te maken; ‘wij merken dat hij niet lekker in zijn vel zit’. Bij navraag hiernaar zegt Daniel zich geregeld eenzaam te voelen op momenten wanneer hij op school bijvoorbeeld activiteiten of spelletjes doet. Hij geeft hierbij aan dat de andere kinderen op school hem gek vinden en dat hij daarom geen vriendjes heeft. Daniel voelt zich het prettigst in zijn eigen huis; ‘hier kan ik doen wat ik wil zonder dat anderen mij gek vinden, daarom blijf ik liever thuis’.
Prognose:
Daniel
heeft het gevoel alleen te zijn en zondert zichzelf af van anderen
(voornamelijk op school). Daarnaast heeft hij Gilles de la Tourette, waardoor hij vaak boos kan
overkomen op zijn naasten[1].
Samen met hulp van de verpleegkundige hopen Daniel en zijn ouders, met
medewerking van de school, de interpersoonlijke interactie van Daniel op een
niveau te krijgen dat gewenst is voor het persoonlijk welzijn.
Diagnose 2: (Gordon, 2008)
Geformuleerd
volgens de PES-structuur
P; Probleem
E; Etiologie
S; Signs & Symptoms
P; Probleem
E; Etiologie
S; Signs & Symptoms
(P)robleem
Daniel heeft het gevoel alleen te zijn en zondert zich hierdoor af van anderen. Dit voornamelijk op school. Daarnaast is hij niet aaneengesloten bij een vereniging, club of andere sociale groep wat samen bijdraagt aan een interpersoonlijke interactie die onder het niveau ligt dat gewenst is voor het persoonlijk welzijn.
Daniel heeft het gevoel alleen te zijn en zondert zich hierdoor af van anderen. Dit voornamelijk op school. Daarnaast is hij niet aaneengesloten bij een vereniging, club of andere sociale groep wat samen bijdraagt aan een interpersoonlijke interactie die onder het niveau ligt dat gewenst is voor het persoonlijk welzijn.
(E)tiologie
- Behandelingsgerelateerde factoren:
Heeft het syndroom van Gilles de la Tourette en
vertoont vaak druk gedrag, wordt snel gefrustreerd, boos, wat kan leiden tot
rusteloos gedrag.
- Persoonsgebonden factoren:
Verminderde sociale contacten ten gevolge van
Gilles de la Tourette.
Heeft moeite met het maken van vriendjes omdat
kinderen op school hem gek vinden (naar zijn beleving).
- Omgevingsfactoren:
Daniel kan met zijn vader het beste over zijn
problemen praten.. Daarnaast is hij niet aangesloten bij een vereniging, club
of andere sociale groep en heeft geen/weinig vrienden buiten school. De ouders
van Daniel zeggen zich zorgen te maken over hun zoon. Tevens bevestigen zij de
behandeling.
(S)igns & symptoms
Signs
-
Daniel
maakt tijdens het gesprek een lusteloze indruk (apathie)
-
Daniel
heeft het syndroom van Gilles de la Tourette
-
Maakt
een schamende indruk bij zijn tics
-
Daniel
lijkt verdrietig en onzeker in zijn handelen
Symptoms
-
Daniel
zegt zich geregeld eenzaam te voelen. Voornamelijk op school wanneer hij
bijvoorbeeld activiteiten of spelletjes doet
-
Daniel
zegt dat kinderen op school hem gek vinden en dat hij daarom geen vriendjes
heeft
-
Daniel
geeft aan weinig naar buiten te gaan omdat hij zich het prettigst in zijn eigen
huis voelt
-
Daniel
zegt geen en/of weinig vrienden te hebben
-
Daniel
zegt liever niet naar school te willen gaan
Diagnose:
Sociaal
isolement
Definitie Gevoel
van alleen-zijn dat wordt toegeschreven aan een interpersoonlijke interactie
die onder niveau ligt dat gewenst of vereist is voor het persoonlijk welzijn.
Resultaat (Johnson,1999)
Beoogde resultaat
(volgens RUMBA)
Na
drie weken laat Daniel zien zijn sociale vaardigheden te hebben ontwikkeld.
Hierbij kan hij met een bekende uit zijn omgeving, op eigen initiatief, contact
leggen en een gesprek beginnen. Dit wordt bereikt door middel van sociale steun
die Daniel krijgt van zijn ouders, school en eventueel een therapeut die helpen
zijn sociale vaardigheden verder te ontwikkelen
Uitleg van het resultaat
Belangrijk
is dat Daniel geheel zelfstandig en uit
eigen wil een gesprek kan voeren met een ander. Juist wanneer Daniel zijn
sociale vaardigheden ontwikkeld, kan hij makkelijker vriendjes maken en zo zijn
(risico op) sociaal isolement beperken. Dit zowel op school als tijdens het
buitenspelen. Ook wanneer Daniel bijvoorbeeld lid wordt van een recreatie
vereniging, natuurlijk wel uit eigen wil, zal hij een vrijetijdsbesteding
hebben. Hierdoor kan hij ook nieuwe contacten opdoen die hem kunnen helpen bij
zijn sociale ontwikkelingen. Voorbeelden van sociale ontwikkelingen zijn:
contacten leggen met anderen, een gesprek beginnen, omgaan met kritiek, opkomen
voor zichzelf, omgaan met gevoelen en omgaan met pesten etc.
Label Sociale vaardigheden
Definitie Mate waarin iemand effectieve
interactiegedragingen vertoont
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Openheid
Openstaan voor anderen
Samenwerking
Gezelligheid
Assertiviteit
Assertiviteit
Confrontatie
Zelfverzekerdheid
1 ernstgeen, 2 beperkt,
3 matig, 4 aanmerkelijk, 5ruimschoots
Rood = situatie nu
Groen = beoogde situatie
Interventies (Bulechek, 2010)
De volgende interventies zijn van toepassing:
- Bevordering
van socialisatie
- Bevordering
van eigenwaarde
1ste interventie
Label Bevordering van
socialisatie
Definitie Bevorderen
van het vermogen van de patiënt om met anderen om te gaan.
Activiteiten
- Moedig
de patiënt aan relaties te ontwikkelen
- Moedig
de patiënt aan tot deelname aan sociale en buurtactiviteiten
- Stimuleer
deelname aan groepsactiviteiten of individuele activiteiten voor reminiscentie
- Geef de
patiënt de gelegenheid interpersoonlijke grenzen te verkennen
- Moedig
de patiënt aan in rollenspel te oefenen met communicatiever vaardigheden en
technieken
- Geef
positieve feedback wanneer de patiënt contact zoekt met anderen
- Moedig
de patiënt aan toekomstige activiteiten te plannen
2e
Interventie
Label Bevordering
van eigenwaarde
Definitie De
patiënt helpen zijn zelfbeeld te verbeteren.
Activiteiten
- Beoordeel
uitspraken van de patiënt over zijn eigenwaarde
- Moedig
de patiënt aan oogcontact te zoeken wanneer hij met anderen praat
- Onderstreep
de sterke kanten die de patiënt noemt
- Maak
duidelijk dat u er alle vertrouwen in heeft dat de patiënt de situatie aankan
- Help de
patiënt realistische doelen te stellen voor het vergroten van de eigenwaarde
(en het
uitsluiten van onzekerheid)
- Beloon
of prijs de patiënt voor de vorderingen die hij maakt met de verwezenlijking
van zijn
doelen
- Schep
een stimulerend klimaat en geef de gelegenheid tot activiteiten die
bevorderlijk zijn
voor het gevoel van eigenwaarde.
- Leg de
ouders indien van toepassing uit hoezeer het voor het zelfbeeld van het kind
van
belang is dat ze belangstelling voor hem tonen en steunen.
- Ga
indien van toepassing na hoe de eigenwaarde zich in de loop van de tijd
ontwikkelt
Extra toelichting
Bij
beide interventies kan ondersteuning van een therapeut uitkomst bieden. Een
therapeut kan een grote rol spelen om Daniel te helpen bij het veranderen van
zijn (sociale) vaardigheden. Zodat hij beter contact kan leggen met zijn
klasgenoten.
Het
inschakelen van een therapeut betekend niet dat de verpleegkundige geen rol
meer zal spelen bij de behandeling van Daniel. Zij blijft betrokken bij dit
proces en gaat door met haar activiteiten met betrekking tot de sociale
vaardigheden. Ook kan de verpleegkundige een luisterend oor bieden mocht het zo
zijn dat Daniel moeite heeft ergens mee. De verpleegkundige blijft dus hoe dan
ook betrokken bij het hele proces van het bevorderen van sociale vaardigheden
van Daniel.
Als
beide interventies zijn uitgevoerd (die elkaar deels overlappen) zullen de
sociale vaardigheden van Daniel veranderd zijn. Hij zal minder moeite
ondervinden bij het aangaan van een gesprek en zal sneller participeren in
groepsverband op school (bijvoorbeeld met spelletjes op het schoolplein, of na
schooltijd spelen met klasgenootjes).
Evaluatie
De
evaluatie van het beoogde resultaat wordt behaald door het nauwkeurig uitvoeren
van de activiteiten die gelden voor de interventies. Zonder interventies kun je
immers niet evalueren.
Na
drie maanden heeft Daniel, met intensieve begeleiding van zowel de
verpleegkundigen, zijn ouders, en leraren op school, zijn vermogen om de
aandacht op iets gericht te houden ontwikkeld. Hij geeft hierbij aan aandacht
en concentratie te hebben tijdens een willekeurige handeling waardoor hij geen
problemen ondervind voor zowel zichzelf als zijn omgeving.
De
evaluatie vind plaats aan de hand van persoonlijke gesprekken met de
verpleegkundige en Daniel zelf. Dit betreft niet alleen een eindevaluatie. Ook
is er sprake van verschillende tussenevaluaties. Zo wordt om de twee weken een
gesprek gehouden welke wordt vastgelegd in een schriftelijke notule die de verpleegkundige waarborgt.
Op de maandag over 3 weken wordt er tijdens een gesprek met
de therapeut gekeken of de resultaten behaald zijn. Ook wordt er dan gesproken
over de ontwikkelingen van Daniel, met behaalde of niet behaalde resultaten.
In het geval dat de resultaten niet behaald zijn, wordt er
overlegd hoe we deze wellicht kunnen aanpassen of dat we ons op andere
resultaten moeten gaan richten.
- Bulechek, Gloria M.
& Butcher, Howard K. & Dochterman, J. (2010). Verpleegkundige
interventies. Amsterdam: Elsevier.
Gordon, M. (2008). Handleiding verpleegkundige diagnostiek
vierde druk. Maarssen: Elsevier.
- Grégoire, L. van
Straatten-Huygen, A. & Trompert, R. (2007) Anatomie en fysiologie van de mens. Utrecht/Zutphen:
ThiemeMeulenhoff.
- De
jong, J.H.J. & Kerstens, J.A.M. & Vermeulen, M.M. (2003). Handboek verpleegkunde. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
- Johnson,
M. & Maas, M. (1999). Verpleegkundige zorgresultaten.
Maarssen: Elsevier.
Maarssen: Elsevier.
- http://jurgenbockstaele.files.wordpress.com/2007/05/windowslivewriter12meidagvandeverpleegkundige-10b69verpleegkundige2.jpg
[1]
Zie meer hierover bij Diagnose 1
Geen opmerkingen:
Een reactie posten